Na vier jaar en negen maanden precies vandaag ben ik helemaal versmolten met het feit dat Kjell niet langer bij me is in een aards lichaam. Dat betekent niet dat ik hem niet mis. Zijn slungelige lijf, zijn onhandige knuffels, zijn puberbuien. Hij is overal. Als ik aan het klungelen ben op de pc ‘hoor’ ik hem zeggen: mam! Het kan sneller en gemakkelijker! Als ik boodschappen ga doen, weet ik wat ik voor hem zou hebben meegenomen. Als ik ’s nachts wakker word, is het stil in huis, geen dreunende bas of getik op een toetsenbord. Geen “hoi!” bij thuiskomst, geen “tot straks!” bij het weggaan.
Maar als ik ga wandelen, laat hij me het wuivende gras zien, de heuvels met het felle zonlicht. Hij vangt het maanlicht voor me. Zijn energie is voelbaar in de wind en als ik huil weet ik dat mijn tranen worden opgevangen in het meer dat hij heeft gemaakt, het meer dat ik Kjell’s Oneindige Meer van Liefde heb genoemd. In elke jongeman zie ik hem. Grote ogen met lange wimpers, een brede scheve glimlach, paardenstaart, zwarte kleren en lange ‘piano’-vingers. De pijn die ik dan voel staat gelijk aan de liefde voor mijn kind.
Weet je, ik denk dat we twee keuzes hebben: of we stoppen met leven, alsof dat de enige overgebleven manier is. Of we beginnen te leven, samen met ons kind, in een andere vorm. Ja, fysiek is Kjell er niet meer. Zijn lichaam lag daar als een leeg omhulsel. Ik kon energetisch voelen dat zijn ziel niet langer in dat lichaam aanwezig was. Tegelijkertijd voelde ik dat zijn ziel bij me is, om nooit meer weg te gaan. Het kostte me een paar jaar om die andere vorm te scheppen. Mijn ego probeerde van alles. Tevergeefs. Mijn hart won. Ik Leef verder, ik geniet, ik heb plezier. Ik dans, ik zing, ik speel. En als dat Leven even niet lukt, omarm ik mijn grote verdriet. Dan mag ik schreeuwen, slaan, vloeken, schoppen. Dan mag ik stoppen met eten, me niet meer wassen of aankleden. Dat mag, want het grote verdriet is intenser en verwoestender dan velen beseffen. Het is soms alles verterend. Ik laat mezelf hooguit een dag of twee afglijden in de oneindige spelonken van ellende. Om daarna weer diep adem te halen en Kjell te bedanken dat hij bij me is gebleven tijdens mijn instorting. Hij weet waarom en hij weet ook dat ik er altijd voor kies om weer te Leven. “Blijf nieuwsgierig”, zei hij in zijn afscheidsbrief. Dat ben ik zeker van plan. Hij stopte zijn aardse leven, ik ben nooit van plan geweest het mijne te stoppen vanwege die beslissing. Er is tenslotte nog zoveel te zien en te doen voordat het tijd is om mijn lichaam te verlaten. Ik kijk ernaar uit om weer bij hem te zijn, maar ik heb geen haast. Totaal niet. Ik blijf lekker bij mijn andere kinderen, mijn kleinkinderen en E. Mijn zussen, vriendinnen en familie. Ik blijf omdat ik mijzelf ook liefheb. En het is hier veel te interessant. Ik Leef!
